ดูเหมือนว่าตั้งแต่ต้นปีที่ผ่านมา หลายประเทศทั่วโลกต่างต้องเจอกับภัยธรรมชาติหลากหลายรูปแบบ ทำให้เกิดความเสียหายทั้งต่อชีวิตและทรัพย์สินไม่ใช่น้อย แต่นอกจากแผ่นดินไหว น้ำป่าไหลหลาก และน้ำท่วมแล้ว อีกหนึ่งภัยธรรมชาติที่น่ากลัวไม่แพ้กันเลยก็คือคลื่นสึนามินั่นเองครับ
ﾠ
ในปี 2547 คลื่นสึนามิได้พัดเข้าถล่มกว่า 11 ประเทศ และถูกนับให้เป็นภัยธรรมชาติที่มีผู้เสียชีวิตมากเป็นอันดับ 3 ของโลก ซึ่งประเทศไทยเองก็เป็นหนึ่งในประเทศที่ได้รับความเสียหายจากสึนามิเช่นกัน ซึ่งสาเหตุที่เป็นแบบนั้น เพราะในตอนนั้นเรายังไม่มีความรู้และความพร้อมในการรับมือดีพอ
ﾠ
แต่ปัจจุบันมีหน่วยงานหลายหน่วยที่เข้ามาดูแลเรื่องนี้ รวมถึงให้ความรู้เกี่ยวกับคลื่นสึนามิ เพื่อให้ทุกคนสามารถเอาตัวรอดจากสึนามิมากขึ้น และวันนี้สิงห์อาสาก็ได้รวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับสึนามิมาให้ทุกคนได้ชมกันครับ
อะไรคือสึนามิ?
สึนามิ มาจากภาษาญี่ปุ่นที่แปลว่า คลื่นท่าเรือ ที่เป็นแบบนั้นก็เพราะบริเวณท่าเรือของประเทศญี่ปุ่นมักจะเจอคลื่นประเภทนี้อยู่บ่อยครั้ง และต่อมาชื่อนี้ก็ถูกนำไปเรียกอย่างแพร่หลายครับ
สิ่งที่ทำให้คลื่นสึนามิแตกต่างและเป็นคลื่นที่อันตรายกว่าคลื่นในทะเลทั่วไปก็คือ คลื่นสึนามิเป็นคลื่นน้ำขนาดใหญ่ที่เกิดขึ้นจากแรงสั่นสะเทือน ไม่ว่าจะเป็นแผ่นดินไหวใต้ท้องทะเล ทำให้พื้นของทะเลมีการยกขึ้น-ลง การเคลื่อนตัวของเปลือกโลก ภูเขาไฟใต้ทะเลระเบิด อุกกาบาตหรือวัตถุขนาดใหญ่ตกลงทะเล และอื่นๆ ที่สามารถสร้างแรงสะเทือนขนาดใหญ่ในทะเลได้ ซึ่งเมื่อเกิดเหตุการณ์เหล่านี้ขึ้นจะทำให้เกิดคลื่นยักษ์ที่พร้อมจะกวาดทุกสิ่งให้ราบเป็นหน้ากลอง
สัญญาณเตือนก่อนสึนามิเข้าฝั่ง
เกิดแผ่นดินไหว
ก่อนเกิดสึนามิ จะเกิดแผ่นดินไหวขนาด 8.0 ริกเตอร์ขึ้นไป โดยมีจุดศูนย์กลางแผ่นดินไหวใต้พื้นทะเล หรือบริเวณใกล้ชายฝั่งทะเล แต่ในบางครั้งไม่เกิดแผ่นดินไหวอาจจะเป็นเพราะสาเหตุของสึนามิมาจากแผ่นดินถล่ม หรืออุกกาบาตตกลงในทะเล
ระดับน้ำในทะเลลดลงอย่างรวดเร็วผิดปกติ
ปกติแล้วน้ำทะเลจะใช้เวลาในการลดระดับจากฝั่ง 60 เมตรใช้เวลา 6 ชั่วโมง แต่หากมีคลื่นสึนามิ น้ำอาจจะลดระดับจากฝั่ง 100-200 เมตรในระยะเวลาแค่ 1 นาที
สันคลื่นเป็นกำแพงขนาดใหญ่
ปกติแล้วคลื่นในทะเลจะมีลักษณะไม่ต่อเนื่องเป็นกำแพงยาว มีระยะห่างแต่ละคลื่นประมาณ 40 – 120 เซนติเมตร เมื่อกระทบฝั่งแล้วจะสลายไป แต่คลื่นสึนามิจะมีลักษณะเป็นกำแพงขนาดใหญ่ ยิ่งเข้าใกล้ฝั่งจะยิ่งสูงขึ้นและมาแรง
สัตว์มีพฤติกรรมผิดไปจากปกติ
ปกติแล้วสัตว์ทุกชนิดจะมีคลื่นการรับรู้ที่ดีกว่าคน ดังนั้นก่อนเกิดเหตุการณ์แผ่นดินไหว น้ำท่วม หรือสึนามิ สัตว์บางชนิดจะเกิดอาการกระวนกระวาย ส่งเสียงร้องเป็นระยะเวลานาน หรือปลาในทะเลลึกว่ายมาในเขตน้ำตื้น มีปลาตายเป็นจำนวนมาก เป็นต้น
ระบบแจ้งเตือนคลื่นสึนามิ
หากมีแผ่นดินไหวเกิดขึ้นในบริเวณที่ตรงกับเงื่อนไข มีระดับความรุนแรงที่สามารถก่อให้เกิดคลื่นสึนามิได้ ศูนย์เตือนภัยจากคลื่นสึนามิในแปซิฟิก (Pacific Tsunami Warning Center – PTWC) จะคอยติดตามระดับน้ำในทะเลเพื่อดูการก่อตัวของคลื่นในทะเล ถ้าพบว่าเป็นคลื่นที่มีระดับการทำลายล้างสูงก็จะกระจายสัญญาณเตือนภัยไปยังประเทศต่างๆ เพื่อให้เตรียมรับมือกับคลื่นสึนามิครับ
กรณีอยู่บนฝั่ง
– หนีขึ้นที่สูง
หากรู้สึกว่าเกิดแผ่นดินไหวรุนแรง หรือได้รับสัญญาณเตือนภัย ให้รีบหนีขึ้นที่สูงและเฝ้าดูสถานการณ์อย่างน้อย 30 นาที จนแน่ใจว่าปลอดภัย อย่าหยุดนิ่งอยู่กับที่หรือรอดูสึนามิเข้าฝั่ง เนื่องจากคลื่นจะมาเร็วมาก หากวิ่งหนีไม่ทันอาจจะทำให้เกิดอันตรายถึงชีวิตได้
– หยิบเฉพาะสิ่งของที่จำเป็น
หลังจากได้ยินสัญญาณเตือน ให้หยิบเฉพาะสิ่งของที่จำเป็นในการอพยพ เช่น กระเป๋าเงิน โทรศัพท์มือถือ ชุดปฐมพยาบาล อาหารและน้ำ
– ติดตามสถานการณ์อย่างต่อเนื่อง
กรณีอยู่ในทะเล
– ลอยเรืออยู่กลางทะเลหรือนำเรือออกสู่ทะเลลึก
– หากระหว่างเกิดสึนามิแล้วเราอยู่นอกชายฝั่ง อย่านำเรือกลับเข้าฝั่ง ให้ลอยเรืออยู่กลางทะเลจนกว่าจะได้ยินประกาศว่าคลื่นสงบแล้ว