เพื่อนๆ รู้ไหมครับว่า ป่าไม้ที่อุดมสมบูรณ์ไปจนถึงไร่นาและสวนที่มีพืชผักเจริญงอกงาม ทั้งหมดนี้เกิดขึ้นได้ก็เพราะว่าดินมีความอุดมสมบูรณ์ ดังนั้นหลังจากนี้ ก่อนที่พวกเราจะลงมือปลูกต้นไม้ก็มาเริ่มต้นดูแลดินให้ดีเสียก่อน ทีนี้เรามาดูกันว่ามีวิธีดูแลดินอย่างไรได้บ้าง
ปลูกพืชคลุมดิน
การปลูกพืชคลุมดินจะช่วยยึดดินให้แน่น ลดแรงปะทะของลมและฝน เราควรเลือกพืชที่จะนำมาปลูกคลุมดินเป็นชนิดใบหนา มีรากเยอะและลึก เช่น พืชตระกูลถั่ว ซึ่งนอกจากจะช่วยยึดดินแล้วยังช่วยตรึงไนโตรเจนในอากาศ ทำให้ดินมีความอุดมสมบูรณ์เพิ่มขึ้น
ปลูกพืชหมุนเวียน
เราควรปลูกพืชมากกว่าสองชนิดสับเปลี่ยนลงในที่ดินแปลงเดียวกัน เพราะว่าการปลูกพืชชนิดเดียวกันต่อเนื่องเป็นเวลานานจะทำให้ขาดแร่ธาตุและสารอาหารบางชนิด ซึ่งการปลูกพืชหมุนเวียนจะช่วยลดโรคระบาดของพืช ช่วยป้องกันการชะล้างพังทลายของดิน และช่วยเพิ่มผลผลิตได้อีกด้วย
การปรับปรุงดิน
ปรับปรุงดินด้วยการใส่ปุ๋ยลงในดินทั้งปุ๋ยหมัก ปุ๋ยคอก ปุ๋ยสด หลังจากที่ปลูกพืชบนที่ดินแล้วหลายๆ ครั้ง เพื่อเพิ่มแร่ธาตุ สารอาหารในดิน ทำให้ดินระบายน้ำและอากาศได้ดีขึ้น
ปลูกพืชแบบวนเกษตร หรือไร่นาสวนผสม
สามารถทำได้ 3 แบบ คือ การปลูกไม้ยืนต้นควบคู่กับพืชเกษตร การปลูกไม้ยืนต้นควบคู่กับพืชอาหารสัตว์และเลี้ยงสัตว์ และการปลูกไม้ยืนต้นควบคู่กับพืชเกษตรและเลี้ยงสัตว์ ซึ่งจะช่วยลดการพังทลายของดิน ช่วยรักษาสมดุลของธาตุอาหารในดิน และช่วยเก็บความชุ่มชื้นในดิน
ปลูกพืชแบบขั้นบันได
การปลูกพืชแบบขั้นบันได เหมาะกับพื้นที่ลาดชันและเชิงเขา เพราะเป็นการสร้างคันดินให้มีลักษณะเหมือนขั้นบันได เพื่อปลูกพืช จะช่วยลดความลาดเทของพื้นที่ ลดอัตราการไหลบ่าของน้ำบนผิวดิน ลดการพังทลายของดิน สามารถเก็บกักความชื้นไว้ได้ ทำให้ดินมีสภาพโครงสร้างที่ดีพืชสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้เต็มที่
เลือกใช้ประโยชน์จากดินให้เหมาะสมกับลักษณะของดิน
ควรเลือกใช้ประโยชน์จากที่ดินให้เหมาะสมกับกิจกรรมที่จะทำ เช่น การเพาะปลูก การเลี้ยงสัตว์ ที่อยู่อาศัย และต้องได้สัดส่วนสมดุลเหมาะสมกันเพื่อรักษาระบบนิเวศตาม ธรรมชาติและคุณภาพ ของสิ่งแวดล้อม